FAMILIEWAPENS [van de (van oorsprong doopsgezinde) familie Ten C(K)ate uit Borne]

(Familieblad No. 2 – 1976, blz. 17)

Er zijn voor het ontstaan van de verschillende wapens met het hert meerdere legendes in omloop. Enkele die wij weten wilden wij u niet onthouden.

1. Het wapen zou ontstaan zijn nadat de Doopsgezinden vervolgd werden en is afgeleid van psalm 42 "Het hijgend hert der jacht ontkomen."

2. Dat een Ten Cate vroeger renbode is geweest met rendieren en hieruit het wapen zou zijn ontstaan.

3. Het wapen verleend is als beloning aan een ten Cate door (den Hertog van Gelre) die een boodschap van Almelo pijlsnel naar een andere stad bracht, zodat deze gewaarschuwd waren voor de vijand.

4. Een onzere voorvaderen woonde ruim 400 jaar geleden tussen Lochem en Groenlo, daar hij gewaar was geworden dat de legerplaats van den Graaf van Zutfen nabij eerst genoemd stadje door een aanval van de Munstersen bedreigd werd, zadelde hij onmiddellijk zijn paard en spoedde zich zo gezwind als een hert naar Zutfen, waar hij den Graaf, die geheel onkundig was, omtrent het gevaar onderrichtte van 't geen hem te wachten stond. Hierdoor werd het leger te Lochem gered en de ten Cate werd door de graaf tot ridder geslagen, terwijl hij het familiewapen als geschenk meekreeg.

5. Tussen Borne en Delden stond het Kasteel Boeckelo, het wapen zou zijn oorsprong hebben te danken aan een belangrijk bericht dat door een ten Cate met grote trouw en spoed op verzoek van de kasteelheer Ripperda "naar eene plaats aan de grenzen was overgebracht."

Wij nemen aan dat er nog wel meer meningen en verhalen in de omloop zullen zijn, weet u er een, schrijf ons dat even.

Het Bornese wapen:

In zilver een [heraldisch naar rechts] springend hert in natuurlijke kleur, ondersteund door een groene grasgrond. Helmteken een uitkomend hert.

Het Friese wapen:

In zilver een [heraldisch naar rechts] springend hert in natuurlijke kleur ondersteund door een groene grasgrond achter het hert drie bomen met tussen het gewei een zespuntige ster. Helmteken zespuntige ster.

Het Hollandse wapen (Amsterdam):

In zilver een [heraldisch naar rechts gaand] lopend hert in natuurlijke kleur verder hetzelfde als het wapen uit Borne.

In het Zwolse museum bevindt zich het volgende wapen:Heeft behalve een liggend hert ook dit eigenaardige, dat in plaats van een helm een hart schijnt aangebracht te zijn waar een soort kom met twee viergetande hooivorken boven uitsteken.

Al zulke ornamenten zijn natuurlijk van latere dagtekening en aan het wapen toegevoegd of door een zucht naar hoogheid en glans, of ter aanduiding van het uitgeoefende beroep.

(wordt vervolgd)

NB. De bovenstaande familiewapens werden niet getoond in het bovenstaande artikel; de eerste drie familiewapens kwamen voor op het voorblad van de eerste zeven uitgaven van het familieblad te samen met de familiewapens van de Avereester- en Neede/Eibergense families Ten C(K)ate. Het getoonde vierde familiewapen behoort de Amsterdamse tak Ten Kate en werd gepubliceerd in Nederlands Patriciaat 41^e jrg. (1955) uitgave CBG. [HCAtC]

NNB. Tussen [] aanvullingen/verbeteringen op het oorspronkelijke artikel. [HCAtC]