Tak Goor/Hengelo
Marietjen ten Cate
in
Parenteel van Gerrit ten Cate.

Marietjen ten Cate,
geb. te Goor [ov] circa 1675,
ovl. te Hengelo [ov] na 1715.

Opmerkingen Marietjen ten Cate.
RA Zwolle: RA Landgericht Delden inv.nr. 12 per 6 Dec. 1715:  Testament van Gerrit ten Dorencate en zijn vrouw Merrijtjen ten Cate. Zij is ziek. Beiden zijn Doopsgezind. Haar momber is Hendrik ten Cate (Ve). Zij legateert aan haar vader Arend ten Cate en aan haar moeder Fennigjen Egberts elk 250 car.gld.  Aan de Mennonieten-armen schenkt zij 50 car.gld.

tr. te Goor [ov] op 15 mei 1705 (attest Hengelo)
met

Gerrit Dietmersz ten Dorencate (verder onbekend), zn. van Dietmer ten Dorencate en Grietjen Olthof,
geb. circa 1670,
ovl. na 1748.

N.N. ten Cate
in
Parenteel van Gerrit ten Cate.

N.N. (jong gestorven kind) ten Cate,
geb. te Goor [ov] circa 1676,
ovl. te Goor [ov] op 8 jan 1677 ("aen de pocken").

Opmerkingen N.N. ten Cate.
RA Zwolle: D.T.B. Goor inv.nr. 199 (Kerckeboeck van Goor) per 8 jan. 1677: "Gestorven aen de pocken een kind van  Arent Jansen, Mennonist".

Fenneken Braams
in
Parenteel van Gerrit ten Cate.

Fenneken Egberts Braams,
geb. te Enschede [ov] circa 1640,
ovl. te Goor [ov] na 1715.

kerk.huw. (DG) te Goor [ov] op 5 mei 1667 (Paasmaandag)
met

Arend ten Cate, zn. van Jan ten Cate (koopman te Hengelo en Goor) en N.N.,
geb. te Goor [ov] circa 1650,
(beroep onbekend),
ovl. te Goor [ov] na 1715.

Opmerkingen Arend ten Cate.
a. Uit  A. ten Doesschate: "Varia uit het Oud-archief van Goor", Verslag. en Med. Ver. Overijss. Regt en Gesch. 51 (1935), pag. 38:.
"Wat Goor betreft, de algemeene verarming is behalve aan de economische omstandigheden zeker ook voor een deel te wijten aan de vele rampen, die het stadje hebben getroffen: afgezien van de tallooze inkwartieringen is het veertien maal ingenomen, verbrand of geplunderd '.
Er zijn uitvoerige lijsten over uit 1665 : 'Van den Bisschop van Munster Troupes geledenen schaden in diverse plunderingen, item vernielen ende stucken slaen en verbranden van deuren, beddesteden, enz, 't samengetrocken ter summa van 17.112 gld.'.
Ieder geeft tot in stuivers en penningen zijn geleden schade op:.
Hermen Muller van den vijandt doot geschoeten; Hendrick Jalink inboedel, hooij, ruïneeren van't huijs 200 gld.;  Arent Jansen ten Cate van ingeslagen glaesen 20 gld.; enz .
b. Zie voor hem verder de Bornse genealogie op pgs. 84-f.
c. RA ZwolIe: RA Stad Goor inv.nr. 3 per 17 Jun. 1697: Arend ten Cate is getuige bij een "erfkoop".
Opmerkingen Arend ten Cate en Fenneken Braams
a. RA Zwolle: DTB Goor inv. nr. 199 (Kerckeboek van Goor) per Dom. Laetare 1667: "Geproclameerd Arend ten Cate, zoon van wijlen Jan ten Cate en Fenneken Egberts, dochter van Egbert Roelofs tot Enschede. Gecopuleerd Paesmaendagh van den Mennonisten".

Uit dit huwelijk 5 kinderen:

 naamgeb.plaatsovl.plaatsoudrelatiekinderen
1 Roelof*1669 Goor [ov]  Goor [ov]  1 1 
2 Geesken*1671 Goor [ov] †1745 Goor [ov] 741 0 
3 Egbert*1673 Goor [ov] †1713 Goor [ov] 401 1 
4 Marietjen*1675 Goor [ov] †1715 Goor [ov] 401 0 
5 N.N.*1676 Goor [ov] †1677 Goor [ov] 10 0 

Egbert Braams
in
Parenteel van Gerrit ten Cate.

Egbert Roelofsz Braams.

relatie
met

N.N..

Uit deze relatie één dochter:

 naamgeb.plaatsovl.plaatsoudrelatiekinderen
1 Fenneken*1640  †1715  751 5 

N.N.
N.N..

relatie
met

Egbert Roelofsz Braams.

Uit deze relatie één dochter:

 naamgeb.plaatsovl.plaatsoudrelatiekinderen
1 Fenneken*1640  †1715  751 5 

Jasper ten Cate
in
Parenteel van Gerrit ten Cate.

Jasper ten Cate,
geb. te Goor [ov] circa 1710,
ovl. vermoedelijk te Leer [ni, Duitsland].

kerk.huw. (NG) te Groningen [gr] op 23 apr 1749 door Ds. Oostbroek
met

Geertje Siertsdr. Geerts van Groningen (verder onbekend).

Uit dit huwelijk één dochter:

 naamgeb.plaatsovl.plaatsoudrelatiekinderen
1 Geesje     0 0 


Dossier:

Nieske Bellers
in
Parenteel van Gerrit ten Cate.

Nieske Jansdr Bellers (verder onbekend).

relatie
met

Egbert ten Cate, zn. van Arend ten Cate en Fenneken Egberts Braams,
geb. te Goor [ov] circa 1673,
ovl. voor 1713.

Uit deze relatie één zoon:

 naamgeb.plaatsovl.plaatsoudrelatiekinderen
1 Jasper*1710 Goor [ov]    1 1 

Marijken ten Cate
in
Parenteel van Gerrit ten Cate.

Marijken ten Cate,
geb. te Hengelo [ov] circa 1710,
ovl. te Hengelo [ov] op 2 dec 1808.

Opmerkingen Marijken ten Cate.
a. RA Zwolle: RA Landgericht Delden inv.nr. 75 (Register v/d 50ste penning) per 17 Apr. 1773 geeft Jan ten Cate (Ve, 7) aan, bij transactie van S. Bussemaker, lsack Bussemaker, Jan Bussemaker en de 2 kinders van Henrick Bussemaker overgenomen te hebben een vierde van een huisjen, door Arent Hulshoff bewoont, een vierde van een schuur tegensover Arent Hulshoff en een vierde van een huisjen, door Marieken ten Cate bewoont, alle in Hengelo gelegen;.
b. ld. inv.nr. 20 per 19 Mei 1778 : Marieken ten Cate geeft een "besloten testament" af ;.
c. ld. inv.nr. 75 per 27 Jul. 1778: Marieken ten Cate geeft aan het versterf van haar broer Henr : ten Cate (Ve, 3), als erfgenaam van de selve een huis en hoff, met een huisjen of schoppe in den hoff gelegen in Hengelo, so de overledene selfs bewoont heeft, met nog een hoekjen grond achter den genoemden hoff, wijders een derde part in een huijs, gelegen in Hengelo, dat door Jacob Reekers bewoont word;.
d. ld. per 5 Dec. 1778 geeft Steven Dijk aan van Marieken ten Cate gekogt te hebben een huis en hoff met een huisjen of spijker in den hoff voor 1.400 gld.;.
e. ld. per 31 Dec. 1779 geeft Jan ten Cate aan voor de Mennonitengemeente in Hengelo gekogt te hebben van A. ter Horst en de kinderen van wijlen Jan ter Horst en van Marijken ten Cate een huis en hoff te Hengelo aan den Wemengaarden gelegen, voor 750 gld. (Volgens Ds. G. Heer inga in zijn : -"Uit het verleden der Doopsgezinden in Twente", Borne (1927), werd dit huis door Marieken ten Cate aan de Hengelose Doopsgezinde gemeente "geschonken" om als pastorie te dienen (de Wemengaarde ligt vlak achter de Doopsgezinde kerk).

otr. te Hengelo [ge] op 18 okt 1733,
kerk.huw. (NG) te Delden [ov] op 15 nov 1733
met

Jasper Jansz. ten Cate,
geb. te Goor [ov] circa 1695,
winkelier te Goor,
ovl. (overl. onbekend).

Opmerkingen Jasper Jansz. ten Cate.
Jasper Jansz. ten Cate is de zoon van Jan Gerritsz. ten Cate en Judith Hendriksdr. Reimerinck. Zie verder: Bornse genealogie prs.nr. 497.
Opmerkingen Jasper ten Cate en Marijken ten Cate
NG-trouwboek Hengelo (1643-1748) inv.nr. 234 (orig. nrs. 283 en 286):
1733 Ingeschreven 18 oct. Attest gegeven nae de Rigter van Delden den 15 Nov. Jasper Janssen Ten Cate i.m. tot Goor, met Martjen Ten Cate i.d. alhier wonende.

Uit dit huwelijk één zoon:

 naamgeb.plaatsovl.plaatsoudrelatiekinderen
1 Mattheus*1733 Goor [ov] †1807  741 3 

Geertje Geerts
in
Parenteel van Gerrit ten Cate.

Geertje Siertsdr. Geerts van Groningen (verder onbekend).

kerk.huw. (NG) te Groningen [gr] op 23 apr 1749 door Ds. Oostbroek
met

Jasper ten Cate, zn. van Egbert ten Cate en Nieske Jansdr Bellers,
geb. te Goor [ov] circa 1710,
ovl. vermoedelijk te Leer [ni, Duitsland].

Uit dit huwelijk één dochter:

 naamgeb.plaatsovl.plaatsoudrelatiekinderen
1 Geesje Goor [ov]  Leer [ni, Duitsland]  0 0 

Geesje ten Cate
in
Parenteel van Gerrit ten Cate.

Geesje ten Cate.

Opmerkingen Geesje ten Cate.
'innocente dochter' verder onbekend.

Gerrit ten Dorencate
in
Parenteel van Gerrit ten Cate.

Gerrit Dietmersz ten Dorencate (verder onbekend),
geb. circa 1670,
ovl. na 1748.

tr. te Goor [ov] op 15 mei 1705 (attest Hengelo)
met

Marietjen ten Cate, dr. van Arend ten Cate en Fenneken Egberts Braams,
geb. te Goor [ov] circa 1675,
ovl. te Hengelo [ov] na 1715.

Opmerkingen Marietjen ten Cate.
RA Zwolle: RA Landgericht Delden inv.nr. 12 per 6 Dec. 1715:  Testament van Gerrit ten Dorencate en zijn vrouw Merrijtjen ten Cate. Zij is ziek. Beiden zijn Doopsgezind. Haar momber is Hendrik ten Cate (Ve). Zij legateert aan haar vader Arend ten Cate en aan haar moeder Fennigjen Egberts elk 250 car.gld.  Aan de Mennonieten-armen schenkt zij 50 car.gld.

Gerrit ten Cate
in
Parenteel van Gerrit ten Cate.

Gerrit ten Cate,
geb. te Hengelo [ov] circa 1665,
ovl. voor 1726.

Opmerkingen Gerrit ten Cate.
a. RA Zwolle: RA Stad Goor inv. nr. 3, per 13 juli 1718: Gerrit Stevensz. ten Cate wordt samen met Hendrik Arendsz ten Cate (prs. nr. 111) genoemd in een hypotheekverlening;.
b. ld. inv.nr. 53 per 14 Aug. 1726: Bij een overdracht wordt de weduwe van Gerrit Steffens ten Cate genoemd.

tr. te Borne [ov] op 28 apr 1689
met

Trijntjen Cremer, dr. van Berend Cremer en Aaltjen Teunisdr. Hulshoff,
geb. te Deventer [ov] circa 1670,
ovl. (overl. onbekend).

Uit dit huwelijk 5 zonen:

 naamgeb.plaatsovl.plaatsoudrelatiekinderen
1 Steven*1690 Deventer [ov]    0 0 
2 Isaak*1692 Deventer [ov] †1753  613 0 
3 Berend*1694 Deventer [ov] †1783  891 0 
4 Abraham*1696 Deventer [ov]    2 0 
5 Jan*1701 Deventer [ov]    1 0 

Maria Gerrits
in
Parenteel van Gerrit ten Cate.

Maria Gerrits van Hengelo (verder onbekend).

tr. te Delden [ov] (attest van Hengelo) op 16 okt 1664
met

Steven ten Cate, zn. van Steven ten Cate (koopman en bakker te Hengelo "aan de Veldzijde") en N.N.,
geb. te Hengelo [ov] circa 1642,
(beroep onbekend),
ovl. (overl. onbekend).

Uit dit huwelijk één zoon:

 naamgeb.plaatsovl.plaatsoudrelatiekinderen
1 Gerrit*1665 Hengelo [ov] †1726  611 5 

Gerrit ten Cate
in
Parenteel van Gerrit ten Cate.

Gerrit ten Cate,
geb. te Hengelo [ov] circa 1699,
boekweitmulder te Groningen vanaf 1749 landeigenaar 'op de Marne' onder Maarhuizen (GR),
ovl. te Hengelo [ov] op 3 jul 1767.

Opmerkingen Gerrit ten Cate.
a. Gerrit Hendriksz. ten Cate heeft zich dermate in zijn rol als plaatsvervanger van de zoon van de eerste man van zijn moeder, welke een broeder was van zijn natuurlijke vader, ingeleefd, dat hij zich in Groningen, waar hij gaat wonen, uitdrukkelijk Gerrit Gerritsz. ten Cate gaat noemen (zie hierover: hetgeen in de "Inleiding" tot dit  boek over het "Leviraats-huwelijk" werd geschreven over het leviraatshuwelijk op blz. 16).
b. GA Groningen: D.T.B. Puiboek per 18 Jul. 1726: Ondertrouwd Gerryt ten Cate van Hengelo met Eltjen Jacobs van Groningen.   Zijn getuige is zijn neef Jan Jurriaansz. Bussemaker; haar getuige is haar vader Jacob Pieters. Gehuwd bij de Doopsgezinden;.
c. Idem: Archief v/h Koopmans- en Kramersgilde, inv. nr. 30 per 16 febr. 1727: Gildebroeder is geworden Gerrit Gerritsz. ten Cate in de Geltingestraat, getrout an een dogter van Jacob Pieters Koekebakker (deze werd zelf gildebroeder in 1694).
d. ld. RA  lll-x (Verzegelingen) deel 104, fol. 244 per 28 Feb. 1727: De Ed. Gerrit Gerritsen ten Cate en Eltien Jacobs, ehelieden, kopen "twee behuisingen naest malkanderen, waar in de eene de boekweitmaal-drije staat, welke maalderije onder dese coop niet sal sijn begrepen, in de Gelteringestrate op de hoek van de Donckersganck, ook excempt hetgeen an de tubackswinkel dependeert, voor 3.000 car. gld.";.
e. ld. RA  lll-x (Verzegelingen) deel 107, fol. 262 per 13 Mrt. 1730: De koopman Willem Gerrits Cremer en Martien Jacobs; mede voor haar broeder en zuster Berend Gerrits Cremer, gehuwd met Matjen Jacobs te Deventer; verder Gerrit Gerrits ten Cate met Eltjen Jacobs er de voogden over de minderjarige kinderen van wijlen Jacob Peters (Wollecammer), tesamen kinderen en erfgenamen van wijlen Jacob Peters .;.
f. ld. RA  lll-x (Verzegelingen) deel 108, fol. 36 per 25 Mei 1730 (uit deze akte zal blijken, dat alle hierbovengenoemde verwanten van de vrouw van Gerrit Gerritsz. ten Cate als familienaam de naam  Wollecammer voeren: Margje Jacobsd. Wollecammer met Willem Gerritsz. Cremer; Eltjen Jacobsdr. Wollecammer met Gerrit Gerritsz. ten Cate; Willem Gerritsz. Cremer als gemachtigde van Metjen Jacobsdr. Wollecammer met Berend Gerritsz. Cremer en de voogden van de minderjarige kinderen van Jacob Petersz. Wollecammer, bij Trijntje Jansdr. in egte verwekt, t.w. Peter, Jan en Hester Jacobs Wollecammer, delen de erfenis van hun vader ter waarde van 4.806 gld.;.
g. ld. Statenarchief inv.nr. 2217 (Aanslagen voor de belasting over  1730/31) fol. 3-vo: Gerrit Gerrits ten Cate, boekweitmulder.. ƒ 5.- .-.; h. ld. RA IIl-hh (Voogdijstellingen v. 1717-1790) per 26 Mrt. 737:   Gerrit Gerrits ten Cate wordt voormond ( = voogd) over de ninderjarige kinderen van Jacob Peters Wollecammer en Trijntje Jans;.
i. ld.  Arch.Oud Vlaamse gemeente inv.nr. 17 (Kasboek - Bijdragen  voor het vermaanhuis over 1737 en 741): Gerrit Gerritsz. ten Cate resp. 2 gld. & 8 stv. en 4 gld.;.
j. ld. RA  lll-x (Verzegelingen) deel 125, fol. 5-vo per 2 Jul. 1742: Gerrit Gerrits ten Cate en Pieter Jacobs Saaxuma als voogden, verkopen een huis;.
k. ld. Arch. OudVlaamse gemeente inv.nr. 17 (Kasboek - B ijdragen  voor het Vermaanhuis in 1745 en 1750): Gerrit Gerritsz. ten Cate met vrouw 3 gld.;.
l. Uit  "Ommelander geslachten": 13 Dec. 1748: Tamme Pieters en  Idje Lippes, echtelieden, verkopen hun plaats te Haarhuizen voor 2.450 car.gld. aan Gerrit ten Cate en Eltie Jacobs Saaxuma, echtelieden. Borgen zijn Pieter Hindrikx ten Cate en Hartjen Jacobs Saaxuma, echtelieden te Groningen (Zie voor dit laatste echtpaar de Groningse genealogie der Ten Cate's sub V-16,2 op pag. 19). Deze  boerderij lag in "De Harne", een buurt onder Haarhuizen, waar vrij veel Doopsgezinden woonden, maar waarvan vrijwel geen archiefstukken bewaard zijn gebleven;.
m. GA Groningen: RA lll-x (Verzegelingen) deel 133, fol. 6g-vo per 2  Mei 1749: Gerrit Gerrits ten Cate en Eltjen Jacobs Saaxuma verkopen een huis met boekweitmaalderij aan de Oostzijde van de Gettingestraat, met de molen en twee paarden en alle gereedschap en een slee, verder de winkel met bakkerstoonbank,  met schalen, gewichten, balansen, maten, trechters, schappen, niets exempt, voor 4.000 car.gld.;.
n. ld. RA lll-x (Verzegelingen) deel 135, fol. 84 per 7 Nov. 750: Eltien Jacobsdr. Saaxuma, gehuwd met Gerrit G. ten Cate wonend te Haarhuizen (bij Winsum) treedt op in een acte.

otr. te Groningen [gr] op 18 jul 1726
met

Eeltje Saaxuma (ook genoemd met de familienaam Wollecammer), dr. van Jacob Saaxuma en Martjen Gerrits,
geb. te Groningen [gr] circa 1700,
ovl. te Hengelo [ov] op 2 jul 1767.

Opmerkingen Eeltje Saaxuma.
GA Groningen: RA III-x (Verzegelingen), dl. 108, fol. 36 per 25 mei 1730: (uit deze akte blijkt dat in de familie Saaxuma ook de familienaam Wollecammer wordt gebruikt, of dat zij zo worden genoemd): Margje Jacobsdr. Wollecammer met Willem Gerritsz. Cremer; Eltjen Jacobsdr. Wollecammer met Gerrit Gerritsz. (eigenlijk Hendriksz.) ten Cate; Berend Gerritsz. Cremer met Metjen Jacobsdr. Wollecammer en de voogden over de minderjarige kinderen van Jacob Petersz. Wollecammer bij Trijntje Jasdr. in egte verwekt, t.w. Peter, Jan en Hester Jacobs Wollecammer, delen de erfenis van hun vader ter waarde van 4.806 gld.
Opmerkingen Gerrit ten Cate en Eeltje Saaxuma
GA Groningen: DTB Puiboek per 18 juli 1726: Ondertrouwd Gerryt ten Cate van Hengelo met Eltjen Jacobs van Groningen. Zijn getuige is zijn neef Jan Jurriaans Bussemaker; haar getuige is haar vader Jacob Pieters; gehuwd bij de doopsgezinden.

Uit deze relatie 3 kinderen:

 naamgeb.plaatsovl.plaatsoudrelatiekinderen
1 Jacob*1734 Groningen [gr] †1768 Hengelo [ov] 341 2 
2 Jenneken*1735 Groningen [gr] †1778 Hengelo [ov] 431 0 
3 Eltjen*1737 Groningen [gr]  Hengelo [ov]  1 1 

Berend ten Cate
in
Parenteel van Gerrit ten Cate.

Berend ten Cate,
geb. te Hengelo [ov] circa 1700,
bakker te Hengelo,
ovl. te Hengelo [ov] op 29 apr 1752 ten 23.00.

Opmerkingen Berend ten Cate.
a. RA Zwolle: RA Landgericht Delden inv.nr. 20 per 12 Nov. 1750: Berend ten Cate en Albertjen Jans Cremer geven hun ("gesloten) testament af;.
b. ld. RA Stad Goor inv.nr. 53 per 16 Mei 1755: Berend ten Cate treedt op bij een verkoop van vast goed als "broeder van Herman ten Cate (VII-4)";.
c. ld. RA Langericht Delden inv. nrs. 14-16: Hij treedt in een groot aantal transacties op o.a. in:.
Transport op 18 Mei 1776, 14 Nov. 1779, 18 Mrt. 1786, 9 Jan. 1787, 30 Apr. 1794, 19 Apr. 1796, 29 Jun. 1796, 16 Sep. 1796 (2 x) en 18 Nov. 1796; zegeling op 20 Nov. 1797.

tr. te Delden [ov] op 16 feb 1749
met

Albertjen Jansdr. Cremer (verder onbekend),
otr. (2) te Hengelo [ov] op 19 nov 1757 met attest op Delden 17 dec. 1757 Idem: Trouwboekt richterambt Delden (gemeenten Ambt-Delden en Hengelo) 1733-1792 (81,  origineel nr. 80).  Betreft alleen Doopsgezinden: Delden 1757 den 18 Nov,
tr. (Schepenbank) te Delden [ov] op 17 dec 1758
met Herman ten Cate, zn. van Steven ten Cate (grutter te Goor) en Oedeken van Delden,
geb. te Goor [ov] circa 1728,
bakker en grutter te Hengelo,
ovl. te Hengelo [ov] op 28 aug 1773. Uit dit huwelijk 4 kinderen.

Opmerkingen Albertjen Jansdr. Cremer.
RA Zwolle: RA Stad Goor inv. nr. 4 per 14 nov. 1771: Albertje Cremer, de wede van wijlen Herman ten Cate, is aanwezig bij het voorlezen van het testament van Hendrik Stevens ten Cate (prs. nr. 194) en zijn zuster Anneken Stevens ten Cate (prs. nr. 196). RA Landgericht Delden inv. nr. 15 per 9 jan. 1787: Albertje Cremer, wede van Herman ten Cate, mede als voogdes harer minderjarige kinderen Jan en Uda en voorts Berend ten Cate en Mr. Wilhelm Jalink en Stientje ten Cate allen erfgenamen van haar man Herman ten Cate, verkoopt haar halve huis naast dat van Mattheus ten Cate (STAM-BOR prs. nr. 520) en geeft daarop een hypotheek.

Uit dit huwelijk één dochter:

 naamgeb.plaatsovl.plaatsoudrelatiekinderen
1 Jenneken*1751  †1814  621 7 

Wolter ten Cate
in
Parenteel van Gerrit ten Cate.

Wolter ten Cate,
geb. te Hengelo [ov] op 28 aug 1701,
linnenreder en leraar der doopsgezinden te Hengelo en Borne,
ovl. te Hengelo [ov] op 8 aug 1796 (Het Nieuws van den Dag 3 feb 1896) Fam. adv. coll. CBG, Ten Cate, blz. 1: Door langzaam verval van Kragten overleed onzen waar-/ den Oom Wolter ten Cate, heden namiddag 4 uuren,/ in den hoogen ouderdom van byna 95 Jaaren. Geeven hiervan/ door deezen aan alle zyne en onze Vrienden en Bekenden kennis./ Mattheus ten Cate./ Benjamin ter Horst./ Steven Dyk./ Hengelo,/ den 8 Augustus,/ 1796.
***
Ter gelegenheid van zijn 100ste sterfdag het volgende krantenbericht:
Uit: Nieuws van den Dag van Maandag 3 Februari 1896. 5e blad, blz. 18
WOLTER TEN CATE.
Uit Hengeloo (O.) schrijft men ons: Dit jaar zal het juist eene eeuw geleden zijn, dat het Overijselsche Hengeloo een zijner verdienstelijkste burgers verloor, den Doopsgezinden predikant Wolter ten Cate (geb. 1701, overl. 1796), die door zijne tijdgenooten aldaar „Wolter-oom" genoemd werd, een naam, die getuigt van de liefde en achting, welke zij hem toedroegen. Die liefde en achting heeft Wolter ten Cate dan ook ruimschoots verdiend, want veel heeft Hengeloo (O.) aan hem te danken. Hij was het, die aldaar de damastweverij invoerde. (Thans bestaat daar nog de damastweverij van den Heer H. ten Cate Mzn.) Ook wist hij de ingezetenen er toe te brengen zich toe te leggen op het weven van bonte katoenen stoffen, naderhand algemeen bekend onder den naam van „Hengelo's bont." De invoering van deze industrie is voor Hengeloo een weldaad geweest. Honderden huisgezinnen hebben daarin een bestaan gevonden; de bloei der plaats werd voor tientallen van jaren daardoor verzekerd. Vooral na de afscheiding van België (1830) heeft de katoenindustrie zich er snel uitgebreid. Voor 1830 leverde België bijna alle calicots en manufacturen voor onze koloniën. Na den opstand richtte de Nederlandsche Handelmaatschappij het oog op Twenthe, en het bleek al spoedig, dat men daar, niettegenstaande de vermindering en opheffing van de beschermende rechten in Indië en ofschoon de Belgen luide de ongeschiktheid der Nederlanders op industrieel gebied predikten, de mededinging met Engeland glansrijk kon volhouden. Ook Hengeloo's katoenindustrie ging na dien tijd snel vooruit en is thans nog het hoofdmiddel van bestaan. Verder stichtte „Wolter-oom" in Hengeloo eene kerk en pastorie voor de Doopsgezinden; ook was hij de stichter van de Doopsgezinde Gemeente te Borne. Voor de armen heeft hij zich in het bijzonder verdienstelijk gemaakt. Door zijne bemoeiingen kwam eene armenbedeeling tot stand, de nog bestaande „Armenbus"; door eene ruime geldelijke bjjdrage, heeft de edele oprichter de inkomsten dier inrichting ook voor het vervolg verzekerd. Zoo werd Wolter ten Cate, èn door zijne werkzaamheid op maatschappelijk gebied èn door zijne edele hoedanigheden als mensch, de helper en raadsman zijner plaatsgenooten, een zegen voor zijn dorp, een man, wiens nagedachtenis nog ïn dankbare herinnering voortleeft. Het in olieverf geschilderde portret van Wolter ten Cate is thans in het bezit van den Heer H. ten Cate Mzn, te Hengeloo (O.). Mr. B. W. A. E. Sloet tot Oldhuis vervaardigde op zijne beeltenis het volgende gedichtje: Op de beeltenis van Wolter ten Cate. Wie burgerdeugd vereert en menschenmin te gader, Aanschouw' met eerbied 't beeld van dezen acht'bren vader! Zijn schrander wikkend brein schiep bronnen van bestaan; Zijn voorbeeld spoorde staag tot orde en ijver aan. En daarbij verder zag, dan de eeuw, die hem zag leven, Zal Wolter-oom nog lang op veler tongen zweven. Een van Hengeloo's straten is naar Wolter ten Cate genoemd.

Opmerkingen Wolter ten Cate.
Over Wolter ten Cate werd reeds vrij uitvoerig bericht in de Bornse genealogie op de pgs. 80-83 en noot 125 op pag. 258. Op  pag. 268 wordt daarin een korte stamreeks afgedrukt, waarin de later fout gebleken vermelding voorkomt, dat de Groningse takken van de doopsgezinde familie ten Cate zouden afstammen van broeders van Wolter ten Cate. De Conclusie was indertijd het gevolg geweest van een bericht van Ds. G. Heeringa in zijn "Uit het verleden der Doopsgezinden in Twente", Borne - 1927, blz. 136, waarin hij schrijft: "..Nauwelijks negentien jaar oud, zet Wolter ten Cate de onbeduidende fabriek van zijn ouders voort en neemt hij hunne wevers over, benevens die van zijn broeder Gerrit, die naar Groningen was gegaan om zich daar aan de landbouw te wijden..". Dat laatste bleek later slechts gedeeltelijk waar te zijn geweest. Wolter's oudste broer Gerrit (die volgens de Bijbelse voorschriften van het Leviraatshuwelijk de voornaam van de overleden eerste man van zijn moeder droeg) was wel naar (Stad) Groningen gegaan, maar hij werd daar boekweitmulder. Eerst jaren later kocht hij in "De Marne" een boerderij aan, maar het is niet duidelijk of hij zich daarop aan de landbouw wijdde of dat de aankoop meer een geldbelegging of verlangen om buiten de stad te wonen betrof. Over Wolter ten Cate is veel geschreven, maar voor het overgrote deel zijn al deze berichten parafrases op een oud levensbericht over hem van de hand van de doopsgezinde predikant Barend Rusburg (zie: goors/hengelose genealogie, bijlage 1, blz. 121-130). In het op het GA A'dam bewaarde archief van het oude doopsgezinde handelshuis De Neufville bevinden zich een aantal brieven, die Wolter ten Cate rond het midden der 18e eeuw schreef. Zij worden uitvoerig geanaliseerd in "Fabrikeurs en textielzaken omstreeks 1750" door P.G. Poot (in de Textielhistorische Bijdragen nr. 5, blz. 21-ff, 33 en 44-ff). De brieven zijn gericht aan Jan Isaaksz de Neufville, dezelfde, waarmee in 1762 Josina Isaaksdr. ten Cate (zie: Almelose genealogie) trouwde en wier familiewapen afgebeeld staat als afbeelding nr. 8 ( blz. 18) in de Bornse genealogie:.
Hengelo Den Apr 1748.
D'Heeren Jan Is. De Neufville en Companje,.
Mijn Heeren, Dese ingevolge mijn laatste om UEd. kennis te geven, dat ik op heeden desen morgen, sijnde Saterdag, met adres an D"Heer Anthonij van Maurik hebbe afgesonden een pack en een kiste, daarin een partie lankgarens van 33 stuk en een partije kortgarens van 36 stuks, volgens deze inge-slooten notitiën, soo van't bepaalt ingestelt, dat ik daarvan geen kortinge of oncosten verwagte. Hoope en verwagte, dat het in prijs en deugt sal genoegen geven en soo een gront leggen, die met weedersijds genoegen lange mag gegaan worden. Dese partij kortgarens is voor het meerendeel nu breed gemaakt, gelijk UEd. eens versogt hebt ; sijn voor die selve XV (?) br. gestelt.
Als UEd. eens van een zwaarder partij lankgarens beliefde gedient te wesen kan UEd. die selve tegenwoordig soo swaar en goed geven, als se na mijn gedagten ooijt gemaakt sijn en in deser wegen ook so viel in prijs.
Houde mij met het eene en andere gerecommendeert ; sal in alles tragten te doen, dat moegelijk is en verblijve na vriendelijke groete, Mijn Heeren D.W. Wolter ten Cate.
N.B. De kiste en sakken daarin.
verwagte onder adres an Hanselaar.
tot Zwol weerom.
Een tweede brief, ditmaal van de Fa. Wolter &  Jan ten Cate, maar  van de hand van Wolter, luidt als volgt :.
Hengelo, Den 25 Jan: 1751.
Mijn heer,.
UEd. brief ontfangen en met leedweesen 't ongeluk met verblee-ken van de partij linnen gesien. Dog an die andere kante met liefde, dat het UEd. behaagt  van een partij weeder te ordoneren dat ik UEd. tegens gestelde tijt wel kan besorgen, tenminste soo goed en goedcoop als het leste, schoon dat 1 stv. minder als voor desen geweest is, want het nieuwe vlas valt goed en levert meer als in die voorige jaren uijt. Hoope derhalven UEd. tot genoegen te  bedienen en tot meerder incoop te beweegen, waarmeede onder vriendelijke groete en anbiedinge van onse dienst, blijve.
Mijn heer, Uw Dw. d.s. Wolter en Jan ten Cate.
N.B.  Alsoo Moeder, een frou van bij die 77 jaaren, heeden overleeden is, soo is mijn antwoord een postdag versuijvert te Laaten toe Coomen.
Bij een brief van 20 Apr. 1754 staat weer een ander onderschrift (GA Amsterdam PA 88 (Archief Brants) inv.nr. 1219): "P.S. Ik hebbe een vogeltje, bij ons een goudvink genaamt, voor UEd. Soodra oekasij   hebbe, sal die Stieren".
Behalve het schilderij, waarvan een afbeelding in dit boek voorkomt (de zelfde als in de Algem. genealogie op pag.80), is nog een tweede schilderij aanwezig op het Gemeentehuis van Hengelo, enige tijd geleden door de Doopsgezinde gemeente aldaar wegens sluiting der kerk geschonken, waarop Wolter ten Cate op de zelfde wijze staat afgebeeld, maar nu met de rollen textiel vóór zich, waarop hij, met een pen in de hand, leunend is weergegeven. Een derde schilderij, het minst fraaie, hangt in de Hengelose Oudheidkamer.
In "Het beuksken van Hengel" van E. ter Marsch (Hengelo,1976) staat nog over hem aangetekend op pgs. 7 & 8:.
"De 'Algemeene Armenbus' is wel de oudste instelling, die de plaats (d.i. Hengelo) kent. Wolter ten Cate, Doopsgezind fabrikant, gaf er den eersten stoot aan door een som te schenken tot oprichting dezer Armenbus, waaruit iedere arme in den winter turf en kleeren en later ook steenkolen kon krijgen. Het bestuur moest zijn samengesteld uit 9 leden, n.l. drie Doopsgezinden, drie Ned. Hervormden en drie Katholieken. De voorzitter moest iemand van de Doopsgezinde gemeente zijn. .. Wijlen de heer M. ten Cate Mzn. (bedoeld zal wel zijn H. ten Cate Mzn.?) heeft jarenlang het presidentschap tot groote tevredenheid waargenomen. Hij was een afstammeling van Wolter-Oom (?), zooals Wolter ten Cate in de wandeling genoemd werd. Naar dezen uitnemenden, eenvoudigen man is de Wolter ten Catestraat genoemd".
En op pag. 32 van het zelfde boekje lezen we nog:.
"Er waren in Hengelo twee brandspuiten met aanjagers. Elke spuit werd bediend door circa 60 man, allen vrijwilligers. De eene brandspuit was "de Menisten-spuit" en de andere "de dorps-spuit". De eerste was een geschenk van Wolter ten Cate..".
(Noot CLtC: Hier gebeurde dus het zelfde als in 1692 te Deventer,   echter met een andere achtergrond: in Deventer werden twee brandspuiten (die daar nu nog in het museum "De Waag" te zien zijn!) door de Doopsgezinden aan de stad geschonken om zich vrij  te kopen van deelname aan de, anders verplichte, burgerwacht (i.v.m. hun weerloosheids-opvattingen)).
Uit de archieven kwamen de volgende data over Wolter ten Cate aan het daglicht:.
a. Uit het archief der Oude Vlamingen te Groningen bleek, dat hij op 23 Nov. 1724 met attestatie uit Hengelo aldaar werd ingeschreven als lidmaat. Mogelijk heeft deze inschrijving iets met zijn huwelijk aldaar te maken gehad. Zijn terugboeking naar Hengelo werd niet gevonden;.
b. RA Zwolle: RA  Landgericht Oldenzaal inv.nr. 179 (Register v/d 50ste penning) per 23 Apr.1757: "heeft Wolter ten Kate te Hengelo aangegeven, dat door't overlijden van zijn huisvrouw in dit jaar op hem is gedevolveert de halfscheid van een gedeelte hooijland, in de marke Hasselo gelegen en getaxeert op 175 gl.
c. ld. RA  Landgericht Delden inv.nr. 75 per 28 Aug. 1771: Wolter ten  Cate heeft van de erfgenamen van Jan Brouwer en Maria Ophuis een huis gekocht voor 458 gld.;.
d. ld. per 9 Nov. 1774:  A. Hulshoff heeft voor 1.500 gld. een huis gekocht van Wolter en Jan ten Cate;.
e. ld. inv.nr. 20 per 13 Jan. 1779: Testament van Wolter ten Cate, voorzien van zijn zegel met monogram (afgebeeld in de Bornse genealogie als afb. nrs. 43 en 44 op pgs. 81 en 82). Het testament  bevat geen bijzonderheden;.
f. ld. RA Stad Goor inv.nr. 10 per 5 Jan. 1788: Dr. Wilhelm Jalink met Stijntje ten Cate (VIl,1) zijn 1.500 gld. schuldig aan Anneken Stevensdr. ten Cate in Goor (Vg,5). De heren Wolter en Jan ten  Cate nemen deze vordering over;.
g. ld. RA Landgericht Delden inv.nr. 15 per 8 Jul. 1791: Wolter en  Jan ten Cate dragen het erve "Het  Nijhof" over aan de Doopsgezinde gemeente van Hengelo;.
h. ld. RA Landgericht Oldenzaal inv.nr. 180 per 17 Aug. 1791: Geeft  Wolter ten Cate aan het versterf van desselfs broeder Jan ten Cate, overleden den 17 Julij 1791', waardoor aan hem is vererft de tiende uit "Engberink" onder Hasselo, leenhorig aan dese provincie, met verzoek van registratie;.
I. ld. RA Landgericht Delden inv.nr. 76 per 17 Aug. 1791: geeft de heer Wolter ten Cate aan in't collateraal het versterf van zijn broeder Jan ten Cate, overleden den 17 Julij 1791 en waardoor op hem zijn vererfd de volgende goederen:.
a. Het halve Tijshuis, met eenige hofgrond, waarvan de wederhelft   toebehoort of bewoond wordt door Fredrik Leusink en zijn broeder,  het halve huijsjen, met eenige hofgrond, thans bewoonde wordende door Marijken ten Cate (zijn zuster, VIg) en gelegen naast het huijs van Arend Hulshoff;.
b. De halve schuir of werkhuijs met hetgeen er verder bijgetimmert  is, staande op den grond, die in erfpagt word gehouden van den huize Hengelo;.
c. De halfscheid van vijf achtste parten van een half huijs en hof, gelegen tussen de behuijsinge van Laurens Nieënhuijs en Jan Snuijverink;.
j. ld. RA Landgericht Oldenzaal inv.nr. 180 per 11 Feb. 1792: heeft Procureur J.B.Auffmort namens Wolter ten Cate te Hengelo aangegeven, dat hij, Ten Cate voornt. op den 8 Oktober 1791 van de gebroederen Berend en Willem Bussemaker gekogt heeft een stukjen bouwland, gelegen in het Geint onder den gerigte van Oldenzaal voor vijftig gld. en 10 stv.;.
k. ld. RA Landgericht Delden inv.nr. 76 per 30 Okt. 1792: Jan Pol Hendriksz. geeft aan gekogt te hebben op den 25 Sep. laastleden van Wolter ten Cate een huijs en hof, gelegen in Hengelo naast het huijs van Arend Hulshoff voor een somma van 450 gld.;.
l. ld. per 13 Oct. 1792 : B. ter Horst geeft aan gekogt te hebben van sijn oom Wolter ten Cate een half huijs met de daarbij gehorende hofgrond voor een somma van 300 gld.;.
m. ld. per 26 Aug. 1793: geeft Salomon Nathan aan, dat hij op den 1 Aug. heeft gekogt van Steven Dijk een half huijs en bijgelegen grond binnen Hengelo, naast het huijs van Wolter ten Cate voor een somma vrij geld van 600 gld ;.
n. ld. per 21 Dec. 1793 geeft Steven Dijk aan gisteren gekogt te hebben van Wolter ten Cate een stuk hooijland, de Paalmaate genaamt, gelegen voor een gedeelte in het gerigte Delden, marke Woolde en het andere gedeelte in gerigte Oldenzaal, marke Hassel, en wel in specie dat gedeelte, welk in het gerigt van Delden behoord, voor de somma van honderd vijftig gul. vrij geld;.
o. ld. Landgericht Oldenzaal inv.nr. 180 per 24 Dec. 1793: Steeven Dijk geeft aan gekogt te hebben op den 20 December laatstleden van Wolter ten Cate een stuck hooiland, de Paalmaate genaamt, voor een gedeelte in de gerigte van Delden en het andere gedeelte in het gerigt van Oldenzaal, markte Hasselo en wel in specie dat gedeelte, welke in het gerigte Oldenzaal behoort, voor de somma van 250 gld.;.
p. ld. RA Landgericht Delden inv.nr. 76 per 31 Mei 1794 : Steven Dijk geeft aan op den 17 April 1794 gekogt te hebben van Wolter ten Cate een huijs en bijgelegen spijker of garenhuijs, zo door hem zelfs bewoond wordt, alsmede zijn behuijsinge, zo wijlen zijn broeder Jan ten Cate bewoond heeft en thans bewoond wordt door Gerrit Dijk, met der selver agter- en bijgelegen gronden, waarvan de grond in erfpagt is van den huijse Hengelo, alsmede nóg een huijsjen tegenoverstaande dat van wijlen Jan ten Cate , eertijds bewoond door Jan Brouwer en verder, gelijk nader in den koopbrief gemeld Is, alle gelegen binnen Hengelo, voor de somma van vier duijsent zes hondert gulden;.
q. ld. per 19 Dec. 1794: geeft E.Walkate en Jenneken Rekers aan, dat op den vierden deser van Wolter en Jan ten Cate gekogt heeft een half huijs met de daarbij behorende hofgrond, gelegen in Hengelo, voor een somma van vierhonderd gulden;.
r. ld. RA Landgericht Delden inv.nr. 15 per 16 Sep. 1796: Mattheus ten Cate (VIIg), Jenneken ter Horst (VIh, 2) en Jenneken Berends ten Cate (VIIe), huisvrouw van Steven Dijk, allen erfgenamen van Wolter ten Cate, verkopen aan Steven Dijk en zijn vrouw Jenneken Berends ten Cate (VIIe) te Hengelo een huis met spijker of garenhuisje, laatst bewoond door burger Wolter ten Cate, alsmede het huis, bij desselfs overleden broeder Jan ten Cate bewoond geweest, met alle gronden, enz. gelegen binnen Hengelo bij de Brugge, daar men na Oldenzaal vaart, voor 4.600 gld.;.
s. ld. RA Richterambt Enschede inv.nr. 23 per 7 Sep. 1796:.
"Ik W.P.C. Greve, Rigter des Lands Gerigts Endscheide, doe kond en certificeeren hiermeede dat voor mij en Ceurnooten, die waren G. Robers en J.H. Kwekkeboom, persoonlijk in den gezegden Gerigte gecompareerd zijn: M. ten Cate; Benjamin ter Horst, in dezen caveerende voor zijn vrouw Jenneken ter Horst en Jan Pol;.
de eersten als Erfgenamen en den laasten als Executeur van het Testament van wijlen Wolter ten Cate. Welke Comparanten verklaarden van Steven Dijk en zijn huysvrouw J.B. ten Cate ontvangen te hebben een somma twee honderd vijf en zeventig guld, zegge f. 275.-, strekkende in voldoeninge der volle Cooppenningen van de helvt van een stuk gaardenland, Den Bongerd genaamd, met desselfs visserije daarnaast, waarvan de wederhelft behoord aan Hendrik van Diepen, kennelijk gelegen in Dryne, zoo gemelden wijlen Wolter ten Cate aan aankooperen volgens coopcedulle van 1 October 1792 (guo relatio) verkogt heeft, doende zij, comparanten in hunne qualiteit daarvan niet alleen bij deezen quiteeren, maar ook het gemelde perceel aan aankooperen cedeeren en transporteeren in en door dezen, met belofte van vrijwaringe voor alle eventueele op- en aanspraake en wijder verband als regten.
In kennisse van waarheid heb ik, Rigter voorn, dezen origineelen briev van Gerigtsweegen, benevens Comparanten geteekend en gezegeld.
Actum Endscheide den 7 September 1796.
Was getekend en gezegeld,.
L.S.  W.P.C. Greve, Rigter.
L.S. M. ten Cate.
L.S. Benjamin ter Horst.
L.S. Jan Pol.
Concordat cum originali.
W.P.C. Greve.
Rigter.
t. ld. RA Landgericht Delden inv.nr. 15 per 18 Nov. 1796: De burger Mattheus ten Cate, de burgeresse Jenneken ter Horst, huisvrouw van Benjamin ter Horst en de burger Jan Pol, executeurs van het testament van Woiter ten Cate, delen drie obligaties van 1.000 gld. elk toe aan Jenneken Berends ten Cate en Steven Dijk.
RA Zwolle: ORA Richterambt Enschede, inv. nr. 85 (Protocol 50ste Penning 1732-1752), per 1 december 1735: Heeft Wolter ten Cate van Hengelo ingevolge toegezonden koopbrief en quitantie de dato den 23 october 1735 laeten aengeven en bekent maken dat hij van sijn broeder Gerrit ten Cate heeft aen sig gekogt het halve land en visserije met al dat daer aen en toebehoort gelegen naest of agter die soogenaamde Ripperdaar mate voor ƒ 150.-.-.

tr. te Groningen [gr] op 27 dec 1724
met

Tjilke Dijk, dr. van Jan Pietersz. Dijk en Reineken van Delden,
geb. te Groningen [gr] circa 1700,
ovl. te Hengelo [ov] op 10 mrt 1757 ten 12.15.

Opmerkingen Tjilke Dijk.
Zij wordt  opgevoerd als dochter van Jan Pietersz. Dijk en Reneken van Delden. Vlg. Het geslacht Van Delden (Das geslecht Van Delden), nakomelingen van Berend van Delden, die in de XVIde eeuw te Deventer leefde, samengesteld in 1951/1952 door P. Moussault te Laren (NH) e.a. Uitgeverij P. Moussault - Laren (NH) 1954, gen. IV.1.1. blz. 124 -125, trouwen haar ouders te Deventer op 6 maart 1712. Uit dit huwelijk worden te Groningen vier kinderen geboren : a. Jan 13 dec. 1712; b. Aaltje, geb. 22 mei 1714; c. Fennigje 11 mrt. 1716; d . Geertruid, 2 okt. 1717.
De geboorte van een dochter Tjilke ca. 1700 wordt niet vermeld. Zij moet dan trouwens ver voor het huwelijk van haar ouders geboren zijn. Het opgegeven huwelijk van haar ouders te Deventer klopt niet of de opgegeven afstamming klopt niet!.


Bronnen:
stam-goh175.Het Nieuws van den Dag (stam-goh175), Type: krantenartikel, bladnr.: 5, blz.: 18, plaats: Amsterdam [nh], datum: 3 feb 1896

Dossier:

Hendrik ten Cate
in
Parenteel van Gerrit ten Cate.

Hendrik ten Cate,
geb. te Hengelo [ov] circa 1708,
ovl. te Hengelo [ov] op 15 jun 1778 ten 09.30.

Opmerkingen Hendrik ten Cate.
a. GA Goor: inv.nr. 46 (lijst van van ingezetenen van Goor uit 1749): Hendrik ten Cate met Anneke ten Cate (bedoeld is Anneke ter Horst), zonder vermelding van kinderen.
b. Op 27 juli 1778 wordt Hendrik ten Cate's testament geopend (zie: Statenbijbel Abraham ter Horst).

tr. (1) te Delden [ov] (attest. Hengelo) op 13 mrt 1740
met

Anneken ter Horst, dr. van Berend Jansz. ter Horst en Aaltjen Jansdr. Nijhoff,
geb. te Hengelo [ov] circa 1713,
ovl. te Hengelo [ov] op 30 mrt 1762 ten 0.300.

Opmerkingen Anneken ter Horst.
Uit de familiebijbel van Abraham ter Horst (prs. nr. 186): 1762 den 30 Maert is overleden mijn suster Anneken 's morgens 3 Ueren. Nu ben ik de laetste van't die eens Moeders Melk gesoegen hebben.

Uit dit huwelijk 3 kinderen:

 naamgeb.plaatsovl.plaatsoudrelatiekinderen
1 Hendrik*1747 Hengelo [ov] †1760 Hengelo [ov] 130 0 
2 Aaltjen*1747 Hengelo [ov] †1754 Hengelo [ov] 70 0 
3 Jenneken*1750 Hengelo [ov]  Hengelo [ov]  1 3 

tr. (2) te Delden [ov] (attest Hengelo) op 22 mrt 1767
met

Aaltjen ten Cate, dr. van Jan ten Cate en Fenneken ten Dorencate,
geb. te Goor [ov] (of Hengelo) circa 1705,
ovl. (overl. onbekend),
tr. (1) te Delden [ov] op 11 dec 1746 (attest. Hengelo)
met Hendrik Jansz Averbeek,
ovl. voor 1767 (verder onbekend). Uit dit huwelijk geen kinderen.

Jan ten Cate
in
Parenteel van Gerrit ten Cate.

Jan ten Cate,
geb. te Hengelo [ov] op 17 jan 1712,
linnenfabrikeur en diaken der doopsgezinde gemeente van Hengelo (1741),
ovl. te Hengelo [ov] op 17 jul 1791.

Opmerkingen Jan ten Cate.
a. Uit: A.J. van der Aa: Biographisch woordenboek der Nederlanden, deel III, blz. 237: "Jan ten Cate, een jonger broeder van Wolter ten Cate, geboren te Hengelo , was de medehelper van zijnen evengenoemde broeder, die de plannen, door dezen met veel schranderheid bedacht en uitgevonden, met ijver en beleid ten uitvoer gebragt en meest in alle ondernemingen, zoo ter oprigting der fabrieken, als ter ondersteuning der gemeente te Hengelo, deelnam. Hij overleed voor zijnen broeder Wolter, als weduwnaar van zekere Jufvrouw Bussemaker, bij wie hij een kind verwekt had, dat mede voor hem ten grave daalde".
b. RA Zwol Ie: RA Landgericht Delden ïnv.nr. 75 per 30 Mrt.1764 : Benjamin Leverink heeft een half huis te Hengelo gekogt van Jan ten Cate voor een bedrag van 275 gld. ;.
c. ld. per 29 Okt. 1767: Adam Heukers heeft een vierde part van een huis gekocht van Jan ten Cate voor 140 gld.;.
d. ld. per 31 Dec. 1772: Sijbrant Bussemaker, Isaak Bussemaker, Jan Bussemaker en de twee kinderen van wijlen Hendrick Bussemaker geven aan het versterf van haar suster Anneken Bussemaker, overleden den 4den November 1772, bestaande in een vierde van een huis, daar Arend Hulshoff in woond, een vierde van een schuur tegensover Hulshoff, een vierde van een huisjen, door Marijken ten Cate bewoont, aan welke goederen door de overledene het vrugtgebruik gemaakt is aan haar man Jan ten Cate en in val Haar Ed. Mog. mogten verstaan, dat hij, weduwnaar, van dit vruchtgebruik moet betalen, in dien val hetselve mede aangevende;.
e. ld. per 30 Dec. 1774 Jan ten Cate van de erfgenamen van Gerrit Leusink gekogt een half huis en hoff voor 315 gld.;.
f. ld. per 3 Okt. 1777 geeft Fenneken Mollink, weduwe van wijlen Otto Bruins aan en maakt ten prothocolle van desen WelEd. landgerichte van Delden bekent, dat uit kragte van testamentaire dispositie, opgerigt bij haar schoonbroeder Gerrit Bruins in dato 15 April 1777 op haar vervallen en verstorven is de halfscheid van een gaarden met een stuk hooijland, genaamt "De Fransche Maate", gelegen in desen Weledelen gerichtr, boerschap Woolde, met sijne rechten en gerechtigheden, voor het geheel bij wijlen Gerrit Bruins met wijlen Otto Bruins en desselfs weduwe Fenneken Mol link in gemeenschap beseten en in pagt gebruikt wordende bij Jan ten Cate , dewelke op dese gaarden een woninge geset heeft en daar in woond, sulx den eigendom van de woninge aan Jan ten Cate toebehoort, enz.;.
g. ld- per  24 Dec. 1782 geven Jan ten Cate en de Weduwe Henr. ten Cate aan vijf achtste parten van een half huis en hoff, gelegen in  Hengelo, angekogt van Henrick ten Cate den 2 Nov. 1782 voor 400 gld.;.
h. In de Transportboeken van Goor inv.nrs .8, 9 en 10 werden verder nog een viertal overdrachten van vast goed gevonden op de data 2 Dec. 1760, 1 Feb. 1762, 11 Dec. 1767  en 10 Mei 1768.
Op 17 Jul. 1754, 16 Sep. 1765  en 5 Jan. 1788 verstrekte hij daar een hypotheek.

otr. te Hengelo [ov],
tr. te Borne [ov] op 6 jan 1758
met

Anneken Bussemaker, dr. van Adam Bussemaker en Fokke Dijbrands,
geb. te Hengelo [ov] circa 1729,
ovl. te Hengelo [ov] op 4 nov 1772 ten 07.30.
Opmerkingen Jan ten Cate en Anneken Bussemaker
Uit dit huw. een jong overleden kind.

Jenneken ten Cate
in
Parenteel van Gerrit ten Cate.

Jenneken ten Cate,
geb. te Hengelo [ov] in 1715,
ovl. te Hengelo [ov] op 26 sep 1797 ten 22.30.

tr. te Delden [ov] op 18 jun 1741
met

Abraham ter Horst, zn. van Berend Jansz. ter Horst en Aaltjen Jansdr. Nijhoff,
geb. te Hengelo [ov] op 4 apr 1715 ten 0.600,
linnenreder te Hengelo,
ovl. te Hengelo [ov] op 14 sep 1778 ten 0.900.

Opmerkingen Abraham ter Horst.
a. Familie-data, geëxtraheerd uit de Familiebijbel van  Abraham ter  Horst, de echtgenoot van Jenneken Hendriksdr. ten Cate (Deze bijbel wordt bewaard in de Hengelose Oudheidkamer te Hengelo):.
1730 hebbe ik mijne Statenbijbel gekogt; kost mijn 15½ gulden.
1715 den 4  April ben ik,  Abraham ter Horst, geboren 's morgens omtrent 6 uur.
1740 den 25 December is mijn broeder Hendrik overleden na de myddagh cirka 5 Uren.
1741 den 18 Junij ben ik getrouwt met Jenneken ten Cate.
1742 den 24 Nov. is onse Berent geboeren aghter myddagh cyrka 5 Uren .
1744 den 1 Junius is onse Jenneken geboeren 's avons half twaalf.
1746 den 3  Apr. is onse Hend. geboeren 's avons ½ 10 Uren.
1748 den 18 October is onse Hend. overleeden 's avons cyrka 8 Uren.
1751 den 25 Januw. is mijn vrouwen Moeder overleeden 's morgens 6 Ueren, oud 76 jaeren.
1752 den 29 Aprijl is mijn swager Berent ten Cate overleeden 's avons 11 Ueren.
den 11 Septm. is mijn broer Jan sijen Vrouw overleeden 's avons omtr. 12 Ueren, nalaetende 7 Cynderen.
1754 den 11 Meert is swaeger Hend . sijen doghter Aeltin overleeden cyrka 6 Ueren 's morgens.
1757 den 10 Meert is overleeden suster Tijlke Jans Dijk, vrouw van swager Wouter ten Cate, cwattier over 12.
1760 den 30 Meert is mijn Broer Jan overleeden agchter myddag om 4 Ueren, nalaetende 6 Cynderen.
den 13 Apr. 's nagt  ½ 12 is swaeger Hend . sijen soon overleeden.
den 4 Augs. is onse soon B e r e n t overleeden agchter myddag om 3 Ueren en den 7 begraven.
1762 den 30 Maert is overleeden mijn suster Anneken 's morgens 3 Ueren. Nu ben ik de laetste van't die eens Moeders Melk gesoegen hebben.
1766 den l December is mijn moeder overleeden agchter myddag oudt 85 jaeren en omtrend 7 Maenden. Hend. Enghbert in hulijk geweest 41 Jaeren.
1767 den 20 Junij is swager Gerrit ten Cate met sijen vrouw Eeltien Jakobs Saaksema van Maerhuysen om haer Vrijnden toe besoeken.
Den 2 Julij is sijen vrouw hier overleeden 's morgens cyrka 9 Ueren en haer man buijten alle hoop.
3 Dito agchter myddag cyrka ½ 6 is haer man overleeden. Den 7 dito sijen sij agchter malkanderen gedraegen en soo ter aerden gebracht .
1772 den 4 Nov. is swager Jan ten Cate sijen vrouw overleeden ' s morgens ½ 8, Anneken Bussemaker.
1773 den 9 Aug. heeft mijn Vrouwen Oom Jan ten Cate van Goer hier an mijn huijs geweest in sijen 93 Jaer, volkomen bij sijen kennis.
1772 den 26 Nov. hebbe ik Roggenbloemen in mijn handt gehadt, die exstra vraeij en moeij waren en denselven dito afgepackt in Wolde.
1773 den 28 Augs. is swaeger Herman overleeden, ega van.
A lbertin Janz  Cremer agchtermyddag ½ 4.
1773 den 7 Nov. is onse famyly op het braemael geweest met swaeger Wolter ten Cate, bestaende uyt 16 persoenen en hebben daer sijen opbrengen tot een dessert 1 schoeteltin met aerdebese, met wittebroet en suijker, hebben daer smaekelijk van gegeten. Tot verwonderinge hebbe ik daerom angetekent. Sij sijen uijt eijgen hof geplockt door die vrouwen, die daer waeren, bestaende uijt 8 vrouspersoonen.
1774 den 13 Augs. wort oom Jan ten Cate wederom van Goor gehaelt door sijen soon Hend. ten Cate , sijende nu 94 Jaer, nog volkomen bij sijen verstandt.
1776 den 11 Julij hebben wij mijn vrouwen oom Jan ten Cate weerom gesijen in Hengelo en an onse taefel gesijen en seer smaekelijk gegeten en soo bessonder na sijen jaeren, dat wij het niet behoeven anders toe wensen, uijtgenoemen hij is heel blynt, dat hij al verscheijden jaeren geweest heeft, nu sijenede 96 jaer.
1776 den 10 Nov. geweest op Braemael met swager Wolter ten Cate. Daer wijende opgebraght een schoetel met aerdebeesen, waervan wij met 17 persoenen smaekelijk hebben van gegeten.
1777 den 7 Maert 's avons heeft onse styfvader hier an mijn huijs geweest en hebben doen om 8 Uer samen enige coppen coffij gedronken. Welgemoet om ½ 10 gaet hij, wel sijende, na huijs na de cynderen van Hendr. Overbeek. Na wel sijn avondtmael gegeten te hebben na bet, na alle gedagchten om 12 Uer een lijk, niet eerder ondekt als 's morgens, sijende den 8.
1778 den 15 Junius is swager Hendr. ten Cate overleeden 's morgens ½ 10 .
Den 27 Julij is sijn testament geöpent.
Hierna   volgt  met  een  ander  handschrift:.
1778 den 14 Sept. is mijn vader  A. ter Horst overleden 's morgens  om 9 uer.
1797 den 26 Sept. is mijn moeder Jenneken ten Cate overleden 's  avonds om 10½ uur.
b. Een geschilderd portret van Abraham ter Horst afgebeeld in het boek van Ds. G. Heeringa's 'Uit het verleden der Doopsgezinden in Twente', Borne ca. 1927, blz. 137.

Uit dit huwelijk 3 kinderen:

 naamgeb.plaatsovl.plaatsoudrelatiekinderen
1 Berend*1742 Hengelo [ov] †1760 Hengelo [ov] 170 0 
2 Jenneken*1744 Hengelo [ov]  Hengelo [ov]  0 0 
3 Hendrik*1746 Hengelo [ov] †1748 Hengelo [ov] 20 0 


Dossier:

Pieter ten Cate
in
Parenteel van Gerrit ten Cate.

Pieter ten Cate,
geb. te Hengelo [ov] circa 1704,
ovl. (vroeg overleden).